دکتر متخصص عمل استرابیسم
چشم های ما انسان ها به صورت طبیعی موازی با هم هستند و در یک راستا قرار دارند. اما در مواردی این حالت هم راستایی بین دو چشم وجود ندارد. این مسئله سبب انحراف چشم، لوچی یا اصطلاحا استرابیسم می شود. اگرچه در گذشته، راهکاری برای حل مشکلات ناشی از این وضعیت وجود نداشت، امروزه، با پیشرفت بسیار سریع دانش پزشکی، عمل استرابیسم می تواند تا حد زیادی انحراف چشم را برطرف کند.
در ادامه، بعد از بررسی این مسئله در کودکان و بزرگسالان، به توضیح درمان استرابیسم در یک کلینیک چشم پزشکی خواهیم پرداخت. با ما در مجموعه ی چشم پزشکی همراه باشید.
علت استرابیسم چیست؟
حرکات هر یک از چشمان انسان ها، توسط 6 عضله مدیریت می شود. به این صورت که هر کدام از چشم ها توسط 2 عضله به طرفین و توسط 4 عضله ی دیگر به بالا و یا پایین ( و یا حرکت های اریبی) حرکت می کنند. برای اینکه هر دو چشم انسان، یک شی را در مقابل خود ببینند، نیاز است که همه ی عضله های ذکر شده با هم و با عضلات چشم دیگر هماهنگ باشند. چنانچه این هماهنگی لازم، به هر دلیلی رخ ندهد، ممکن است دکتر متخصص چشم پزشک، آن را استرابیسم به حساب آورد.
بر حسب تحقیقات صورت گرفته توسط تعداد زیادی پروفسور چشم پزشک، مغز، عاملی اساسی در مدیریت عضلات چشم است. به همین دلیل، متاسفانه خردسالانی که از بیماری هایی مثل فلج مغزی و یا دیگر اختلالات مغزی رنج می برند، کاندیدهای استرابیسم هستند. علاوه بر این، مشکلات دیگر چشم، مثل خطاهای انکساری و آسیب های فیزیکی به چشم، دلایل دیگری برای ایجاد استرابیسم هستند. از دیگر عوامل موثر بر استرابیسم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ممکن است ارثی باشد.
- تومورهای چشم یا مغز
- ناشی از آسیب های مربوط به زایمان
- دیابت
- عارضه ی دیگر عمل های بر روی چشم باشد.
انواع استرابیسم
با مراجعه به مطب چشم پزشکی، پزشک متخصص، ممکن است استرابیسم فرد را بعد از تشخیص، در یکی از چند دسته ی زیر قرار دهد:
انواع انحراف چشم
- ایزوتروپی( انحراف چشم به داخل)
- ایزوتروپی تطابقی( بین کودکان شایع است. عینک دو قطبی، آن را جبران می کند)
- اگزوتروپی( انحراف چشم به خارج)
- هایپوتروپی( چشم به بالا منحرف است)
- هیپوتروپی( چشم به پایین منحرف است)
استرابیسم چه نشانه هایی دارد؟
اگرچه تشخیص انحراف چشم و متعاقبا عمل استرابیسم بر عهده ی فوق تخصص چشم پزشکی است، اما این بیماری نشانه هایی دارد که با تشخیص به موقع آن می توان درمان بهتری داشت:
- کودک در برابر نور آفتاب تنها یک چشمش را می بندد.
- کودک بعضی مواقع برای دیدن چیزی، سر خود را کج می کند و به هر دو چشم خود فشار می آورد.
- کودک در مواقعی از خستگی غیر طبیعی چشم و سردرد رنج می برد.
- کودک دید عمیقی نسبت به سوژه های تصویری ندارد.
- در بزرگسالان، این مورد اغلب به دوبینی منجر می شود.
انحراف چشم در بزرگسالان
عمل استرابیسم در کودکان
بنا به تجربه ی تعداد زیادی متخصص چشم پزشکی، انحراف چشم امکان دارد از ابتدای تولد نوزاد وجود داشته باشد. همچنین احتمال ابتلا به استرابیسم بعد از تولد هم وجود دارد. بر اساس تحقیقات پزشکی، این مسئله در بیش از 4 درصد کودکان شایع است. برطرف نشدن استرابیسم در کودکان در مراحل اولیه، تنبلی چشم او را به دنبال خواهد داشت. چنانچه در این مرحله، پیگیری های لازم صورت نگیرد، دید سه بعدی کودک از بین می رود. مشکلاتی که در مدرسه و بین دوستان برای او به وجود خواهد آمد، از مسائل ثانویه هستند. در صورتی که این مسئله در مراحل اولیه پیگیری شود، برای درمان نیاز است تا چشمان کودک در ساعت های مشخصی از روز بسته شود تا تنبلی چشم دائمی نشود.
اگر این درمان به تنهایی کفایت نکرد، باید به تشخیص متخصص چشم پزشکی، عمل استرابیسم بر روی چشمان کودک صورت بگیرد. مراحل جراحی استرابیسم در کودکان به شرح زیر انجام می شود:
- برای این عمل، کودک را بیهوش می کنند.
- پلک را به وسیله ی ابزارهای ویژه، باز نگه می دارند.
- در غشای ظریف روی سفیدی چشم، برشی کوچک ایجاد می کنند.
- بسته به نوع انحراف، عضله های چشم درگیر، تغییر داده می شود. ( لازم به ذکر است کره ی چشم در این عمل، جا به جا نمی شود. همچنین عمل مذکور از نیم ساعت تا دو ساعت ممکن است به طول انجامد.)
بیشتر بخوانید: عمل پیوند قرنیه
عمل استرابیسم در بزرگسالان
همانطور که گفتیم، استرابیسم یا لوچی چشم ممکن است همه ی گروه های سنی را درگیر کند. به همین دلیل روش های درمانی متعددی برای این مسئله در بزرگسالان وجود دارد. با تشخیص پروفسور چشم پزشک، فرد مبتلا به استرابیسم می تواند از درمان های زیر استفاده کند:
- از قطره های چشمی و پمادهای مخصوص استفاده کند.
- چشم سالم را ببندد تا تنبلی چشم از بین برود.
- چشم ها را ورزش دهد.
- با تجویز پزشک، از عینک دو کانونی استفاده کند.
- از عینک منشور دار استفاده کند.
- دیسپورت و بوتاکس تزریق کند.
- عمل جراحی انجام دهد. ( این مرحله، زمانی اتفاق می افتد که روش های دیگر بازدهی بالایی برای فرد نداشته باشند. مراحل انجام این عمل، مشابه با عمل کودکان است با این تفاوت که چشم بزرگسالان را به طور موضعی بی حس می کنند و نه بیهوشی عمومی.)
عوارض عمل استرابیسم
عمل استرابیسم مثل هر عمل دیگری عارضه هایی دارد که ممکن است برای برخی افراد رخ دهد. البته مهارت متخصص چشم پزشکی هم در احتمال ایجاد عارضه ها، نقش بسیار تعیین کننده ای دارد. از جمله عوارض این عمل می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیش اصلاحی یا کم اصلاحی: گاهی اوقات، بنا به دلایل متعدد، ممکن است که انحراف چشم ها تا حد قابل انتظار برطرف نشود.
- جراحی های متعدد: در مواردی ممکن است برای درمان این مسئله، کودک تحت چندین عمل استرابیسم مختلف قرار بگیرد. بیهوشی های مکرر در طول این عمل ها، ممکن است منجر به اختلالاتی نظیر ADHD شوند.
- اسکارها و کیست های بعد از جراحی: در برخی افراد، ممکن است بعد از عمل، کیست هایی در اطراف نواحی جراحی شده به وجود بیاید. برای درمان این کیست های ناخواسته باید مجددا عمل جراحی را انجام داد و یا استروئید مصرف کرد.
- ضعیفی و یا گم شدگی عضلات چشم: عمل استرابیسم با برش زدن عضله های ضعیف چشم و سپس دوباره متصل کردن آن ها به هم صورت می گیرد. در صورتی که متخصص چشم پزشکی، این اتصال دوباره را به خوبی انجام ندهد، اصطلاحا عضلات گم می شوند. این مسئله سبب بی تعادلی و عدم تشخیص جهت در کودکان و دوبینی در بزرگسالان می شود.
- نابینایی و مرگ: اگرچه این عارضه در موارد بسیار معدودی رخ می دهد، اما ممکن است در حین عمل به شبکیه ی چشم آسیب برسد و فرد نابینا شود. همچنین در برخی موارد به دلیل ایسکمی( نرسیدن خون به اندازه ی کافی به بخشی از بدن) ناحیه ی قدامی چشم، امکان نکروز و کوری وجود دارد. رفلکس قلبی حاصل از جراحی می تواند در مواردی منجر به ایست قلبی شود.
عمل استرابیسم تا چه حد موفقیت آمیز است؟
با وجود عوارض ذکر شده درباره ی عمل استرابیسم، این عمل در مرحله ی اول، بیش از 80% از بزرگسالان مبتلا به این عارضه را تا حد زیادی درمان می کند. ( باید بدانید این عارضه درمان قطعی و 100 درصدی ندارد.) همچنین بیشتر از 40 درصد از کودکان 8 سال به بالا، پس از این عمل جراحی بهبود می یابند.
بیشتر بخوانید: عمل شبکیه چشم
عمل انحراف چشم
ایا انحراف چشم بعد از عمل برمیگردد
درصد موفقیت عمل انحراف چشم
قطره انحراف چشم
دلیل انحراف ناگهانی چشم
علت انحراف چشم
استرابیسم چشم
علت چپ شدن ناگهانی چشم
عینک مخصوص انحراف چشم
آیا عمل انحراف چشم خطرناک است
امیدواریم از مطالعه ی این مقاله از مجموعه ی چشم پزشکی لذت برده باشید.
سلام من دخترم مدتی احساس میکنم انحراف چشم به داخل داره آیا حتما باید عمل استرابیسم انجام بده ؟
سلام ببینید بیماری استرابیسم علائم دیگه ای هم داره باید حتما توسط دکتر متخصص ویزیت بشند و به هیچ عنوان خودتون نتیجه گیری نکنید